Jest oczywistym, iż instalacje objęte systemem EU ETS w okresie obowiązywania KPRU mogą, w wyniku rozwoju działalności, podlegać różnorodnym zmianom: może np. zwiększyć się lub zmniejszyć moc instalacji, zapotrzebowanie na energię elektryczną, ciepło czy parę technologiczną.

 

Nie wszystkie z tych zmian będą uzasadniały przyznanie dodatkowych uprawnień do emisji CO2 z rezerwy krajowej.

 

Jednak są pozytywne wiadomości – restrykcyjne stanowisko KASHUE dotyczące interpretacji terminu „zmiany w instalacji” nie spotkało się z akceptacją sądu, który w tej sprawie przyznał rację instalacji. Przypadek ten dotyczył uruchomienia nowej linii produkcyjnej i zwiększenia obciążenia kotłów, bez zmian fizycznych w samej instalacji objętej systemem.

 

Wygrana instalacji może skutkować przyznaniem instalacji dodatkowych uprawnień z krajowej rezerwy.

 

W artykule omawiamy procedurę przyznania dodatkowych uprawnień do emisji CO2 (w tym tryb odwoławczy). Przede wszystkim jednak wskazujemy, jakie „zmiany w instalacji”, wbrew stanowisku KASHUE oraz Ministra Środowiska lecz zgodnie z orzecznictwem sądowym, mogą uzasadniać przyznanie takich dodatkowych uprawnień z rezerwy.

 

 

Czy uruchomienie nowej linii produkcyjnej do produkcji papieru może uzasadniać stanowisko, iż nastąpiła zmiana w instalacji skutkująca powstaniem uprawnienia do przyznania uprawnień do emisji CO2 z rezerwy krajowej?

 

Wbrew stanowisku KASHUE uznać należy, iż zwiększenie obciążenia instalacji z uwagi na uruchomienie nowej linii produkcyjnej może być kwalifikowane jako zmiana w instalacji poprzez zmianę jej dotychczasowego funkcjonowania.

 

Taki pogląd znalazł już potwierdzenie w orzecznictwie sądowym. Dotyczy ono przemysłu papierniczego ale interpretacja terminu „zmiany w instalacji” uzasadniającej przyznanie dodatkowych uprawnień z krajowej rezerwy może mieć znaczenie ogólniejsze i oczywiście bardzo praktyczne.

 

Krajowa rezerwa - m.in. dla instalacji, „w których dokonano zmiany”

 

Przypomnijmy, iż zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. Nr 281, poz. 2784) dalej: ustawa o handlu emisjami) w krajowym planie określa się m.in. liczbę uprawnień do emisji, jakie w każdym roku okresu rozliczeniowego będą stanowić krajową rezerwę uprawnień do emisji „dla instalacji nowych lub instalacji, w których dokonano zmiany”, na uzupełnienie uprawnień do emisji w związku z ponadplanowym wzrostem zapotrzebowania na te uprawnienia,

 

Tak więc wyłączając przypadek „instalacji nowych” (który w tym miejscu pomijamy) zasadnicze znaczenie dla możliwości przydziału dodatkowych uprawnień będzie posiadać wykładnia terminu ustawowego „instalacji, w których dokonano zmiany”.

 

Definicja tego terminu ("zmiana w instalacji") zawarta jest w  art. 3 pkt 18 ustawy o handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych i innych substancji, który stanowi, iż przez zmianę w instalacji rozumie się „zmianę w funkcjonowaniu lub rozbudowę instalacji, powodującą zmianę wielkości emisji z tej instalacji”.

 

Tak więc wskazana definicja oprócz budzącego mniejsze wątpliwości sformułowania: „rozbudowa instalacji” nawiązuje expressis verbis także do „zmian w funkcjonowaniu” instalacji.

 

Właśnie okoliczność, kiedy mamy do czynienia ze „zmianami w funkcjonowaniu” instalacji, w niektórych konkretnych przypadkach może być kwestią sporną.

 

Zgodnie z art. 3 lit. h Dyrektywy 2003/87/WE Dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady  z dnia 13 października 2003 r. ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniającej dyrektywę Rady 96/61/WE „nowy operator" (new entrant) oznacza jakiekolwiek urządzenie wykonujące działalność objętą dyrektywą (wg załącznika I do dyrektywy), które uzyskało pozwolenie na emisję gazów cieplarnianych ze względu na „zmianę charakteru lub funkcjonowania lub rozszerzenie instalacji”, po zgłoszeniu KPRU Komisji Europejskiej.

 

Należy więc zauważyć, iż definicja z art. 3 pkt 18 ustawy o handlu emisjami jest zasadniczo zgodna z art. 3 lit. h) Dyrektywy.


 

Jaki tryb

 

Zatem jeżeli w naszej instalacji nastąpiły zmiany powodujące zmianę (zwiększenie) wielkości emisji powinniśmy wystąpić z wnioskiem o zmianę decyzji wojewody upoważniającej prowadzącego instalację do uczestnictwa we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji (dalej: decyzja) i przyznanie uprawnień z krajowej rezerwy.

 

Podstawą do takiego wniosku jest art. 36 ust. 2 ustawy o handlu emisjami, który stanowi, iż dla instalacji nowych lub instalacji, w których dokonano zmiany, w zezwoleniu określa się także:

1) liczbę przyznanych uprawnień do emisji na czas do końca okresu rozliczeniowego, po uzyskaniu opinii Krajowego Administratora;

2) wysokość opłaty, o której mowa w art. 25 ust. 1 ustawy o handlu emisjami, oraz termin jej wniesienia.

 

Powyższa regulacja ustawowa znajduje oparcie w artykule 7 Dyrektywy, zgodnie z którym „podmioty gospodarcze powiadamiają właściwy organ o jakichkolwiek planowanych zmianach w charakterze lub działaniu, lub rozszerzeniu działalności instalacji, która może wymagać uaktualnienia pozwolenia na emisje gazów cieplarnianych. Gdzie sytuacja tego wymaga, właściwy organ uaktualnia pozwolenie.”

 

Zatem wniosek o przyznanie dodatkowych uprawnień z rezerwy w wyniku zmian w instalacji skutkujących zwiększeniem wielkości emisji należy skierować do wojewody, który wydał zezwolenie. Wojewoda występuje w tym zakresie o opinię KASHUE. Opinia KASHUE jest wydawana w formie postanowienia, na które przysługuje zażalenie. Organem odwoławczym jest Minister Środowiska. Od decyzji Ministra Środowiska przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

 

Zwiększenie obciążenia instalacji z uwagi na uruchomienie nowej linii produkcyjnej

 

Jak wspomnieliśmy, niektóre konkretne sytuacje zmian w instalacjach budzą wątpliwości KASHUE, czy mogą one uzasadniać przyznanie uprawnień z rezerwy.

 

Interesujące rozstrzygnięcie zapadło w sprawie zakończonej wyrokiem z dnia 3 czerwca 2008 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (sygn. IV SA/Wa 460/08), gdzie sformułowano tezę, iż „Ustawodawca pod pojęciem "zmiany w instalacji" rozumie zarówno zmianę w funkcjonowaniu jak i rozbudowę instalacji, powodującą zmianę wielkości emisji z tej instalacji. Skoro zatem do tej pory nie wykorzystywano pełnej mocy funkcjonującej w zakładzie kotłowni gazowo - olejowa służącej do zaopatrywania w energię maszyny produkujące papier, to stwierdzić należy, iż zwiększenie obciążenia tej instalacji z uwagi na uruchomienie nowej linii produkcyjnej może być kwalifikowane jako zmiana w instalacji poprzez zmianę jej dotychczasowego funkcjonowania” (źródło: LEX nr 507764).

 

Stanowisko KASHUE (a następnie Ministra Środowiska, który utrzymał w mocy postanowienie KASHUE) w tej sprawie sprowadzało się do uznania, iż rozbudowa zakładu o nową maszynę papierniczą, która nie poskutkowała zwiększeniem zainstalowanej mocy kotłów parowych i bez zmian fizycznych w instalacji objętej systemem powodującej emisję,  stanowiła zwiększenie produkcji, a nie zmianę w instalacji.

 

Zwiększenie zainstalowanej mocy kotłów parowych, zdaniem Krajowego Administratora Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji, jest w takiej sytuacji jedyną podstawą zwiększenia emisji CO2.

 

Definicja pojęcia "instalacja " umieszczona została w art. 3 pkt 6 ustawy o handlu emisjami, która z kolei odsyła do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902, z późn. zm.), według której instalacja oznacza:

a) stacjonarne urządzenie techniczne,

b) zespół takich urządzeń powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu,

c) budowle niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja może spowodować emisję.

 

Zakład natomiast oznacza jedną lub kilka instalacji wraz z terenem, do którego prowadzący instalacje posiada tytuł prawny, oraz znajdujące się na nim urządzenia.

 

Podsumowując, zdaniem Krajowego Administratora warunkiem uznania zmian dokonanych przez spółkę za rozbudowę instalacji skutkującą zmianą wielkości emisji byłoby przeprowadzenie ich w instalacji objętej systemem, czyli źródle emisji (wytwornice pary i kotły ujęte jako źródło emisji CO2 w KPRU).

 

Natomiast odwołująca się spółka usiłowała wykazać, iż instalację w tej konkretnej sprawie stanowił cały zespół urządzeń technologicznych, na które składają się zarówno kotłownia gazowo - olejowa, jak i maszyny do produkcji papieru.

 

Ten kierunek argumentacji nie mógł jednak odnieść pozytywnego skutku, bowiem z treści zezwolenia wojewody udzielonego spółce prowadzącej instalację na uczestnictwo we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji, jako rodzaj instalacji objętej wskazanym systemem wskazano wyłącznie kotłownię gazowo- olejową.


 

Tak więc rozstrzygająca dla określenia granic instalacji w tej sprawie okazała się treść zezwolenia na uczestnictwo wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji. Wydaje się, że słusznie.

 

Tym niemniej, drugim istotnym wątkiem sporu w sprawie było rozstrzygnięcie kwestii, czy uruchomienie nowej linii produkcyjnej i tym samym zwiększenie obciążenia kotłów bez zmian fizycznych w samej instalacji objętej systemem powodującej emisję, stanowi zmianę w funkcjonowaniu instalacji.

 

Sąd uznał, iż na uwzględnienie zasługuje stanowisko strony skarżącej, iż uruchomienie nowej maszyny do produkcji papieru bez dokonywania zmian w samej instalacji może być kwalifikowane jako zmiana w instalacji poprzez zmianę jej dotychczasowego funkcjonowania, w rozumieniu art. 3 pkt 18 ustawy o handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych i innych substancji.

 

Uruchomienie bowiem nowej linii produkcyjnej związane będzie ze wzrostem zużycia paliwa a tym samym może spowodować wzrost emisji dwutlenku węgla.

 

Dlatego też, zdaniem Sądu, nie można zgodzić z orzekającymi w sprawie organami, iż wyłącznie zmiana w samej instancji tj. kotłowni gazowo - olejowej może być kwalifikowana jako zmiana w instalacji, która uzasadniałyby przyznanie skarżącej spółce dodatkowych uprawnień do emisji dwutlenku węgla.

 

Sąd wskazał, iż „Należy mieć na uwadze, iż ustawodawca pod pojęciem "zmiany w instalacji" rozumie zarówno zmianę w funkcjonowaniu jak i rozbudowę instalacji, powodującą zmianę wielkości emisji z tej instalacji. Skoro zatem do tej pory nie wykorzystywano pełnej mocy funkcjonującej w zakładzie kotłowni gazowo - olejowa służącej do zaopatrywania w energię maszyny produkujące papier, to stwierdzić należy, iż zwiększenie obciążenia tej instalacji z uwagi na uruchomienie nowej linii produkcyjnej może być kwalifikowane jako zmiana w instalacji poprzez zmianę jej dotychczasowego funkcjonowania.

 

Ocena natomiast, czy jest to tego rodzaju zmiana wielkości emisji, która uzasadnia przyznanie dodatkowych uprawnień do emisji dwutlenku węgla z krajowej rezerwy, nie została dokonana w postępowaniu sądowym, bowiem kwestią tą KASHUE oraz Minister Środowiska w sprawie w ogóle się nie zajmowały wychodząc z błędnego założenia, iż w przedmiotowej sprawie nie mają do czynienia ze "zmianą w instalacji" .

 

 

--------------------

 

Zmiany w instalacji emitującej CO2 jako podstawa przyznania dodatkowych uprawnień do emisji z rezerwy krajowej

Copyright © by Michał Głowacki 2009

www.ochronaklimatu.com

 

Dbamy o Twoją prywatność

Poprzez kliknięcie "Akceptuję" wyrażasz zgodę na zainstalowanie i przechowywanie plików typu cookie na Twoim urządzeniu końcowym i użycie danych geolokalizacyjnych w celu optymalizacji działania serwisu. Więcej informacji znajdziesz w dokumencie Polityka Prywatności.